Türkiye, 9 Kasım 1991'de Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanımıştır. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 14 Ocak 1992'de kurulmuştur. Türkiye, Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkedir.

Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği Ağustos 1992'de açılmıştır. Azerbaycan'ın şu anki Türkiye Büyükelçisi Sayın Reşat Memmedov güven mektubunu Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a 14 Ekim 2021 tarihinde sunmuştur.

Azerbaycan İstanbul Başkonsolosluğu Ocak 1993’te kurulmuştur. Sayın Narmina Mustafayeva 28 Temmuz 2020 tarihinden itibaren Azerbaycan'ın İstanbul Başkonsolosu görevini yürütüyor.

Azerbaycan Kars Başkonsolosluğu 12 Nisan 2004 tarihinde kurulmuştur. Sayın Nuru Guliyev 24 Ağustos 2016 tarihinden itibaren Azerbaycan'ın Kars Başkonsolosu görevini yapmaktadır.

Ocak 1992'de Azerbaycan'da Türkiye Büyükelçiliği kurulmuştur. Türkiye'nin şu anki Azerbaycan Büyükelçisi Sayın Cahit Bağcı güven Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev'e 3 Mayıs 2021 tarihinde sunmuştur.

Türkiye 1992 yılında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde Baş Başkonsolosluk kurmuştur. Mehmet Emin Kiraz, 3 Ekim 2018 tarihinden itibaren Türkiye'nin Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Başkonsolosu olarak görev yapmaktadır.

Türkiye'nin Gence Başkonsolosluğu 15 Eylül 2010 tarihinde kurulmuş olup, Sn. Zeki Öztürk 3 Eylül 2018 tarihinden itibaren Başkonsolos olarak görev yapmaktadır.

Yasal çerçeve

Türkiye ile Azerbaycan arasında çeşitli alanlarda 260'tan fazla ikili anlaşma imzalanmıştır. Ayrıca, resmi prosedürler tamamlandıktan sonra imzalanacak olan ve her iki devletin farklı devlet kurumları arasında incelenmekte olan 30'dan fazla anlaşma taslağı bulunuyor.

Siyasi alan

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin 28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan etmesiyle kurulan Türkiye ile Azerbaycan arasındaki siyasi ilişkiler, Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazanmasıyla yeniden tesis edilmiş ve Türkiye, 9 Kasım 1991'de bağımsızlığını tanıyan ilk devlet olmuştur.

İki devlet arasında diplomatik ilişkiler 14 Ocak 1992'de kuruldu. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Türkiye Cumhuriyeti'ndeki Büyükelçiliği Ağustos 1992'de açılmıştır. Azerbaycan'ın İstanbul ve Kars Başkonsoloslukları bulunmaktadır. Türkiye'nin Azerbaycan Büyükelçiliği Ocak 1992'de kurulmuştur. Türkiye'nin Nahçıvan ve Gence'de Başkonsoloslukları bulunmaktadır.

Kardeş Türkiye ile ilişkilerin daha da güçlendirilmesi ve geliştirilmesi Azerbaycan Cumhuriyeti'nin dış politikasının ana bileşenlerinden biridir. Bu hususta, özellikle belirtmek gerekiyor ki, Azerbaycan ile Türkiye arasındaki ilişkiler, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün “Azerbaycan'ın sevinci sevincimiz, kederi bizim kederimizdir” ve Azerbaycan Ulusal Lideri Haydar Aliyev'in “tek millet iki devlet” felsefeleri temelinde her alanda olduğu gibi siyasi alanda da dinamik ve başarılı bir şekilde gelişiyor.

15 Eylül 2010 tarihinde İstanbul'da imzalanan Ortak Bildiri ile kurulan Azerbaycan-Türkiye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin olağan toplantıları, iki ülke arasındaki ilişkilerin her alanda güçlenmesine ve derinleşmesine önemli katkılar sağlamıştır. Bu Konseyin sonuncusu 25 Şubat 2020 Bakü’de olmakla toplamda sekiz toplantısı gerçekleşmiştir. Tüm alanlardaki işbirliği sistematik olarak değerlendirilir ve bu toplantılar çerçevesinde kilit konularda önemli anlaşmalar imzalanır.

Türkiye, yaklaşık 28 yıldır Ermenistan tarafından uluslararası alanda tanınan topraklarının yasadışı askeri işgali konusunda Azerbaycan'ın adil tutumunu sürekli olarak savunmuştur. 27 Eylül-10 Kasım tarihleri ​​arasında Ermenistan'a karşı Azerbaycan'ın Ermenistan'ı yenmesiyle sonuçlanan 44 günlük savaşta Türkiye sağlam siyasi ve manevi destek vermiştir.

28 yıldır Ermenistan'ın yasadışı işgali altında bulunan Azerbaycan'ın tarihi ve kültürel kenti Şuşa'da 15 Haziran 2021'de Azerbaycan ve Türkiye liderleri arasında imzalanan Şuşa Deklarasyonu, iki kardeş milleti resmen müttefik yapmıştır. Bu, Şuşa Deklarasyonu ile ortaya çıkan iki kardeş millet arasındaki kapsamlı ve köklü ilişkilerin bir üst seviyeye çıkarılmasının bir örneğidir. Her iki ülkenin tüm devlet kurumları, faaliyetlerini Şuşa Deklarasyonu ruhu temelinde uyumlu hale getirmek ve senkronize etmek için birbirleriyle yakın işbirliği içindedir. Şuşa Deklarasyonu'nun Azerbaycan ve Türkiye Parlamentolarında onaylanması, ona her iki ülkenin ulusal yasama organına dâhil edilmiş bir kanun statüsü kazandırmıştır.

İki devlet arasında gelişen farklı düzeylerdeki ziyaretler ikili ilişkilerin gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. Bu bağlamda, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları 1994-2022 yıllarında Türkiye'ye 42'den fazla resmi ve çalışma ziyareti gerçekleştirmiştir. Son ziyaret, 28 Mayıs 2022'de Bakü`de düzenlenen TEKNOFEST festivali kapsamında gerçekleşmiştir. Bu arada Türkiye Cumhurbaşkanları bu dönemde Azerbaycan'a 22'den fazla ziyaret etmiştir. Türkiye Cumhurbaşkanı'nın Azerbaycan'a son ziyareti, Fuzuli Uluslararası Havalimanı'nın açılışı çerçevesinde 25 Ekim 2021'de gerçekleşmiştir.

Azerbaycan ve Türkiye'nin Gürcistan, İran İslam Cumhuriyeti, Pakistan ve Türkmenistan ile üçlü formatta ve İran ve Gürcistan'ın katılımıyla dörtlü formatta işbirliği platformları, stratejik ve yapıcı bölgesel katılımın bir başka örneğidir.

Ayrıca, uluslararası kuruluşlar çerçevesinde koşulsuz karşılıklı destek ve yakın işbirliği geleneği başarıyla devam etmekte ve her iki ülke de bölgenin ve ötesinin istikrarı, güvenliği ve refahı için karşılıklı çaba göstermektedir.

Parlamentolar arası ilişkiler

Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi'nde Azerbaycan-Türkiye parlamentolar arası ilişkiler üzerine bir çalışma grubu faaliyet göstermektedir. Grubun lideri Ahliman Amiraslanov'dur. Grup 59 milletvekilinden oluşuyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde parlamentolar arası ilişkiler konusunda bir Türkiyə-Azerbaycan dostluk grubu faaliyet göstermektedir. Grubun lideri Şamil Ayrim'dir. Grubun yönetim kurulu 10 kişiden oluşmaktadır.